ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਨਦੀਆਂ, ਨਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਦਰਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਬਣੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੁਲ ਆਪਣੀ
ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਜਾਂ ਆਕ੍ਰਸ਼ਿਤ ਦਿੱਖ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਲਕੱਤੇ ਦਾ
ਹਾਵੜਾ ਬ੍ਰਿੱਜ, ਲੰਡਨ ਦਾ ਟਾਵਰ ਬ੍ਰਿੱਜ, ਸੈਨ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਦਾ ਗੋਲਡਨ ਗੇਟ ਬ੍ਰਿੱਜ,
ਸਿਡਨੀ ਦਾ ਹਾਰਬਰ ਬਿੱਜ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਦਾ ਚੈਪਲ ਬ੍ਰਿੱਜ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਇੱਟਲੀ ਦਾ ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿੱਜ ਵੀ ਕਾਫੀ ਮਕਬੂਲ ਹੈ।
ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ, ਵੈਨਿਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ
ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਰਿਆਲਟੋ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। 1854 ਈ: ਵਿੱਚ ਐਕਾਦੈਮੀਆ ਪੁਲ ਬਣਨ
ਤੱਕ, ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ ਹੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸਥਾਨ ਸੀ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਕੋਈ ਵੀ ਪੈਦਲ ਹੀ ਨਹਿਰ
ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਪੁਲ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕਨਾਲ ਉੱਪਰ ਸਿਰਜੇ ਚਾਰ ਪੁਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ
ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਪੁਲ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਅਕਾਦਮੀਆ ਬ੍ਰਿਜ, ਸਿਰਫ 1852 ਈ:
ਅਤੇ 1854 ਈ: ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ 1933 ਈ: ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲ
ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬੇਅਰਫੁੱਟ ਮੋਨਕਸ (ਪੌਂਟੇ ਡੇਗਲੀ ਸਕਾਲਜ਼ੀ) ਦਾ ਪੁਲ 1934 ਈ: ਵਿੱਚ
ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਪੌਂਟੇ ਡੇਲਾ ਕੋਸਟੀਟੂਜ਼ਿਓਨ ਯਾਨੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਪੁਲ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਸਦੇ
ਬਾਅਦ ਕੈਲਟਰਾਵਾ ਬ੍ਰਿਜ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।) ਨੂੰ 2008 ਈ: ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ, ਵੈਨਿਸ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕੈਨਾਲ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਤੰਗ ਬਿੰਦੂ ਨੂੰ
ਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪੱਥਰ ਦਾ ਪੁਲ ਹੈ। ਸੋਲਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤਮ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ, ਇੱਟਲੀ ਦਾ ਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਪੁਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਮਾਰਸਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਭਵਨਕਲਾ
ਦਾ ਇੱਕ ਅਤਿਉੱਤਮ ਨਮੂਨਾ ਹੈ।
ਇਹ ਰਿਆਲਟੋ ਪੁਲ ਗੋਥਿਕ, ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਅਤੇ ਬਾਰੋਕ
ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਲੋਕਾਂ ਦੇ
ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਵਜੋਂ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਦੇ
ਦਸਤਖਤਾਂ ਦੀ ਅਜੇ ਵੀ ਇਸ ਪੁਲ ਉੱਤੇ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ’ਤੇ ਮੋਹਰ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਲ
ਸੇਸਟੀਏਰੀ (ਛੇ ਜ਼ਿਲੇ) ਦੇ ਸੈਨ ਮਾਰਕੋ ਅਤੇ ਸੈਨ ਪੋਲੋ ਦੋ ਜ਼ਿਿਲ੍ਹਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ,
ਜੋ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਅਸਲ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਕੇਂਦਰ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸੈਨ ਮਾਰਕੋ ਅਤੇ ਸੈਨ
ਪੋਲੋ ਜ਼ਿਿਲ੍ਹਆਂ ਲਈ ਵੰਡਣ ਵਾਲੀ ਹੱਦ ਰੇਖਾ ਸੀ।
ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ, ਵੈਨਿਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ
ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੈਲਾਨੀ ਆਕਰਸ਼ਣ ਸਥਾਨ ਵੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਕਦਮਾਂ ਤੋਂ ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹ ਕੇ
ਜਦੋਂ ਛੱਤ ਵੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਦੋਵੇਂ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕੈਨਾਲ ਦਾ ਸੁੰਦਰ ਦ੍ਰਿਸ਼
ਪੇਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪੁਲ ਦੇ ਕਰੀਬ ਆਵਜਾਈ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਕਦੇ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਪੁਲ
ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਤੱਕ, ਅਜੇ ਵੀ ਵੈਨਿਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭੀੜ ਵਾਲਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਸੈਲਾਨੀਆਂ
ਦੀ ਇੱਕ ਨਿਰੰਤਰ ਧਾਰਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਾਲ ਨਹਿਰ ’ਤੇ ਸਥਿਤ ਮਹਿਲਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਰਿਆਲਟੋ
ਇਲਾਕੇ ਰਾਹੀਂ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਕਿਸੇ ਸੈਲਾਨੀ ਲਈ, ਭੀੜ ਦੇ ਬੋਝ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਪੁਲ
ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਇਸ ਤੱਥ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਿਆਲਟੋ
ਬ੍ਰਿਜ ਦੇ ਅੰਤਮ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
ਰਿਆਲਟੋ ਪੁਲ ਨੂੰ ਇਤਾਲਵੀ ਵਿੱਚ
ਪੌਂਟੇ (ਪੁਲ) ਡੀ (ਦਾ) ਰਿਆਲਟੋ (ਫੋਨਟੲ ਦੲ ੍ਰੳਿਲਟੋ) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਰਿਆਲਟੋ ਸ਼ਬਦ ਰੀਵੋ
ਅਤੇ ਅਲਟੋ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਨ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਰੀਵੋ ਦਾ ਅਰਥ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਸੋਮੇ ਦਾ
ਕਿਨਾਰਾ ਤੇ ਅਲਟੋ ਦਾ ਮਤਲਬ ਉੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਰਿਆਲਟੋ ਦਾ ਅਰਥ ਜਲਧਾਰਾ ਦਾ
ਉੱਚਾ ਕਿਨਾਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਿਆਲਟੋ ਨਾਮ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੁਲ ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਦੇ
ਟਾਪੂਆਂ ਦੇ ਸਮੂਹ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਟਾਪੂਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪਾਸਾ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ
ਨਾਲੋਂ ਉੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਨਾਮ ਪੁਲ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ
ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਖਰਕਾਰ ਰਿਆਲਟੋ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪੁਲ ਨੂੰ ਵੀ ਰਿਆਲਟੋ
ਵਾਲਾ ਪੁਲ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ।
ਵੈਨਿਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਾਰੇ
ਟਾਪੂ ਲੱਕੜ ਦੇ ਪੌਂਟੂਨ ਪੁਲਾਂ (ਫੋਨਟੋੋਨ ਭਰਦਿਗੲ-ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਜੋੜ ਕਲੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ
ਪੁੱਲ) ਦੁਆਰਾ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਇੱਕ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਰਿਆਲਟੋ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ
ਪੁਲ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਪਾਸੇ ਸਥਿਤ ਦੁਕਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ
ਉੱਥੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਪੁਲ ਆਪਣੇ ਗਹਿਿਣਆਂ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ
ਇਹ ਦੁਕਾਨਾਂ ਰੇਸ਼ਮ, ਮਸਾਲੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲਗਜ਼ਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ
ਵੇਚਦੀਆਂ ਸਨ।
ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ ਇਕਹਿਰੇ ਆਇਤਾਕਾਰ (ਅਰਧ-ਅੰਡਾਕਾਰ) ਪੱਥਰ ਦੀ
ਵੱਡਅਕਾਰੀ ਅਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਚੌੜੀ ਸਲੀਬ ਨੂੰ ਘੜ ਕੇ ਮਹਿਰਾਬ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਕੇ
ਬਣਾਇਆ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਸਲੀਬ ਦੂਹਰੀ ਚੂਲ ਦੇ ਸਕੰਜੇ ਨਾਲ ਇਕੱਠੇ ਰੱਖੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ
ਮੁੰਡੇਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪੱਥਰ ਦੀ ਗੇਂਦ ਨਾਲ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਜੜ੍ਹੀ ਗਈ ਸੀ। ਪੁਲ ਦੁਆਲੇ
ਤਿੰਨ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦੁਕਾਨਾਂ ਦੇ ਦੋ ਆਰਕੇਡ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਸਿਰੇ 'ਤੇ, ਪੁਲ ਦੇ
ਸਿਖਰ ਤੱਕ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਪੱਥਰ ਦੀਆਂ ਸਲੈਬਾਂ ਨਾਲ ਪੱਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪੁੱਲ ਪੈਦਲ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਘੋੜਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਖਿੱਚੀਆਂ ਜਾਣ
ਵਾਲੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਇਸਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਸਮੇਂ
ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਾਧਨ ਸਨ। ਨਰਮ ਜਲ-ਥਲ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਚੌੜੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਪੁਰਾਲੇਖ
ਨੂੰ ਸਹਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ, 6,000 ਲੱਕੜਾਂ ਦੇ ਢੇਰ ਹਰ ਇੱਕ ਅਧਾਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ
ਅਤੇ ਪੱਥਰਾਂ ਦੇ ਬਿਸਤਰੇ ਦੇ ਜੋੜਾਂ ਨੂੰ ਪੁਰਾਲੇਖ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਉੱਤੇ ਲੰਬਵਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ
ਸੀ। ਪੱਥਰ ਦਾ ਪੁਲ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ, 48 ਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਅਤੇ 22.1 ਮੀਟਰ
ਚੌੜਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਿੰਗਲ ਆਰਚ 28 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ
7.5 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੱਡੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੈਪੋਰੇਟੀ
(ਵੈਨਿਸ ਦੀਆਂ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੱਸਾਂ) ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪੁਲ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਲੰਘਣ ਦੀ
ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਪੁਲ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਰੋਮਨ ਟ੍ਰਾਏਅਮਫੋਲ ਆਰਚ (ਠਹੲ ਅਰਚਹ ੋਡ ਠਟਿੁਸ
ਨਿ ੍ਰੋਮੲ) ਵਰਗਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਢਲਾਣੀ ਮਾਰਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕੇਂਦਰੀ ਬਰਾਂਡੇ ਵੱਲ
ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਮੌਲਿਕਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪੁਲ ਹਮੇਸ਼ਾ
ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮਾਰਕ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਣਾ ਲਗਭਗ ਅਸੰਭਵ
ਹੈ।
ਸੋਲਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੱਕ, ਇਸ ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਹਿਰ
ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਕੁਝ ਗੌਂਡੋਲਾ ਕੀਸ਼ਤੀਆਂ ਸਨ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਸੰਚਾਰ ਦੀ
ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਸੇਰੇਨਿਿਸਮਾ ਦੀ ਸੈਨੇਟ ਨੇ ਇਹ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਰਿਆਲਟੋ ਵੈਨਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਹ 1097 ਈ: ਵਿੱਚ ਵੈਨਿਸ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਰਿਆਲਟੋ ਆ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਰਿਆਲਟੋ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਫਲੋਟਿੰਗ ਬ੍ਰਿਜ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ
ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਪੌਂਟੇ ਡੇਲਾ ਮੋਨੇਟਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪੂਰਬੀ
ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਖੜ੍ਹੀ ਟਕਸਾਲ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਪੌਂਟੇ ਡੇਲਾ ਮੋਨੇਟਾ ਕਿਹਾ
ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਦਰਅਸਲ ਇਹ ਪੌਂਟੂਨ ਪੁਲ (ਕਿਸ਼ਤੀ ਪੁੱਲ) ਮੌਜੂਦਾ ਰਿਆਲਟੋ ਪੁਲ ਦਾ ਬਚਪਨ ਸੀ,
ਜੋ ਵੱਡੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਆਉਣ 'ਤੇ ਚੁੱਕ ਕੇ ਖੋਲ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੱਕੜ
ਦਾ ਪੁਲ 1181 ਈ: ਵਿੱਚ ਨਿਕੋਲੋ ਬਾਰਾਤੀਏਰੀ (ਂਚਿੋਲò ਭੳਰੳਟਟਇਰ)ਿ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ
ਸੀ। ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਵਧਣ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਸਨੂੰ 1264 ਈ: ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੱਕੜ ਦੇ ਪੁਲ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ
ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਲੱਕੜੀ ਦੇ ਪੁਲ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਰਿਆਲਟੋ ਪੁਲ ਦੀ ਚੜ੍ਹਦੀ ਜਵਾਨੀ ਜਾਂ ਅੱਲੜ
ਵਰੇਸ ਆਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਰਿਆਲਟੋ ਦੇ ਇਸ ਪੁਲ ਨੂੰ 1173 ਈ: ਵਿੱਚ ਪੌਂਟੂਨ ਪੁਲ ਦੇ
ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਉਸਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਵਾਰ ਮੁੜ-ਮੁੜ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਹਿਲੇ
ਲੱਕੜੀ ਦੇ ਬਣੇ ਪੁਲ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ 1255 ਈ: ਅਤੇ 1264 ਈ: ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਣ ਕਾਰਨ
ਪੁਨਰ ਉਸਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੂਰਬੀ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਰਿਆਲਟੋ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਮਹੱਤਤਾ ਨੇ
ਫਲੋਟਿੰਗ ਬ੍ਰਿਜ (ਤੈਰਦਾ ਪੁਲ) 'ਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਪਰਾਣੇ ਕਾਠ
ਪੁਲ ਨੂੰ 1255 ਈ: ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਲੱਕੜੀ ਨਾਲ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1255 ਈ: ਵਿੱਚ ਹੀ
ਪੁਲ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। 1310 ਈ: ਵਿੱਚ,
ਵੈਨੇਸ਼ੀਅਨ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕੌਂਸਲ ਨੂੰ ਉਲਟਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅਸਫਲ ਬਗਾਵਤ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਸਦੀ ਅਗਵਾਈ
ਬਾਜਾਮੋਂਟੇ ਟਾਈਪੋਲੋ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਬਾਗੀਆਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਰਿਆਲਟੋ ਪੁਲ ਨੂੰ
ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1444 ਈ: ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭੀੜ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਧਨਾਢ ਵਪਾਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ
ਮਾਰਕੁਇਸ ਡੀ ਫੇਰਾਰਾ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲ ਤੋਂ ਇੱਕ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੀ ਪਰੇਡ ਦੇਖ ਬਰਾਤ ਰਹੀ
ਦੇ ਭਾਰ ਹੇਠ ਪੁਲ ਡਿੱਗ ਗਿਆ ਸੀ। 1524 ਈ: ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਵਾਰ ਢਹਿ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸ ਪੁਲ
ਦੇ ਕਈ ਮਰਤਬਾ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵੈਨਿਸ ਦੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਵਿੱਤੀ ਕੇਂਦਰ ਦੁਆਰਾ
ਲੱਕੜੀ ਦੇ ਪੁਲ ਨੂੰ ਸਿੱਲ ਪੁਲ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ
ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮੁਕਾਬਲਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪੱਥਰ ਵਿੱਚ ਪੁਲ ਨੂੰ
ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1503 ਈ: ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਗਲੇ
ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1551 ਈ: ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ
ਨੇ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ ਦੇ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ ਦੀ ਬੇਨਤੀ
ਕੀਤੀ। ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਆਰਕੀਟੈਕਟਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ
ਜੈਕੋਪੋ ਸੈਂਸੋਵਿਨੋ, ਪੈਲਾਡੀਓ ਅਤੇ ਵਿਗਨੋਲਾ, ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਆਰਚਾਂ ਦੇ
ਨਾਲ ਇੱਕ ਕਲਾਸੀਕਲ ਪਹੁੰਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਥਿਤੀ ਲਈ ਅਣਉਚਿਤ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਮਾਈਕਲਐਂਜਲੋ ਨੂੰ ਪੁਲ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
1524 ਈ: ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
ਵਿੱਚ ਮਾਈਕਲਐਂਜਲੋ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਆਰਕੀਟੈਕਟਾਂ ਨੇ ਪੁਲ ਲਈ
ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਆਖਰਕਾਰ 1588 ਈ: ਵਿੱਚ ਕਮਿਸ਼ਨ, ਸਵਿਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਐਂਟੋਨੀਓ ਡਾ
ਪੌਂਟੇ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਇਹ ਸੰਗਮਰਮਰੀ ਪੁਲ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਐਂਟੋਨੀਓ ਡਾ ਪੌਂਟੇ
ਨੂੰ 1588 ਈ: ਵਿੱਚ ਲੱਕੜ ਦੇ ਪੁਲ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਪੱਥਰ ਦਾ ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ
ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਇਹ ਨੋਟ ਕਰਨਾ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ ਕਿ ਐਂਟੋਨੀਓ ਡੀ ਪੌਂਟੇ ਇੱਕ ਹੋਰ
ਮਸ਼ਹੂਰ ਐਂਟੋਨੀਓ, ਐਂਟੋਨੀਓ ਕੋਂਟੀਨੋ ਦਾ ਚਾਚਾ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਵੈਨਿਸ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਭ ਤੋਂ
ਵੱਧ ਚਰਚਿਤ ਪੁਲ ਦੀ ਬ੍ਰਿਜ ਔਫ਼ ਸਾਇਜ਼ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਪੁਲ ਦੇ
ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਸਪੇਸ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨਾ ਸੀ, ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਫਲੀਟ ਦੇ
ਐਡਮਿਰਲ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲਾਜ਼ੋ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਮਾਰਕੀਟ। ਪੁਲ
ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਅਤੇ ਨਦੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ
ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਗਿਅਨ ਗਿਆਕੋਮੋ ਡੇ' ਗ੍ਰੀਗੀ, ਵਿਨਸੇਂਜ਼ੋ ਸਕਾਮੋਜ਼ੀ, ਅਤੇ
ਹੋਰਾਂ ਨੇ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਚੌੜਾ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਣਾਈਆਂ, ਜੋ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੀਆਂ
ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਪੁਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਦਿੱਖ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੱਥਰ ਦੇ ਪੁਲ
'ਤੇ ਕੰਮ 1588 ਈ: ਵਿੱਚ ਐਂਟੋਨੀਓ ਡਾ ਪੌਂਟੇ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਹੇਠ ਇਸਟ੍ਰੀਅਨ ਪੱਥਰ ਦੇ
ਬਲਾਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। 1591 ਈ: ਵਿੱਚ ਪੁਲ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਕੰਮ
ਕਾਫ਼ੀ ਅੱਗੇ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ। ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਹੈਨਰੀ ਤੀਜੇ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੁਲ ਪਾਰ ਕਰਨ
ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਮੌਕੇ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਦਾਅਵਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਸਤਾਰਵੀਂ
ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੱਕ, ਪੁਲ ਉੱਤੇ ਛੱਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। 1603 ਈ: ਵਿੱਚ, ਐਂਟੋਨੀਓ ਡਾ ਪੌਂਟੇ
ਦੁਆਰਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਢੁਕਵੀਂ ਛੱਤ ਜੋੜੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਪੱਥਰ ਦੀ ਛੱਤ
ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਭਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ, ਲੱਕੜ ਦੀ
ਇੱਕ ਹਲਕੀ ਛੱਤ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਢਕਿਆ
ਗਿਆ ਹੈ। ਐਂਟੋਨੀਓ ਡਾ ਪੌਂਟੇ, ਪੁਲ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਦੇ ਜੰਗਲਿਆਂ ਨੂੰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕਰਨ ਲਈ
ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਸ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ
ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਮਿਿਥਹਾਸਕ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਮੂਰਤੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ
ਮੂਰਤੀਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਸਤਾਰਵੀਂ ਸਦੀ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲ ਵਿੱਚ ਜੋੜੀਆਂ
ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਇਸਦੇ ਦੋ ਝੁਕੇ ਹੋਏ ਢਲਾਣੀ ਮਾਰਗ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰੀ ਬਰਾਂਡੇ ਤੱਕ ਲੈ ਜਾਂਦੇ
ਹਨ। ਬਰਾਂਡੋ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ, ਢੱਕੇ ਹੋਏ ਰੈਂਪਾਂ ‘ਤੇ ਛੇ-ਛੇ ਦੁਕਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ
ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਖਿੱਚ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਇਹ ਬੰਸਰੀਨੁਮਾ ਡੋਰਿਕ ਕਾਲਮਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜੋੜੇ
ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕੁੰਡਲੀਦਾਰ ਤਾਜ ਹਨ। ਕਾਲਮਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਤਿੰਨ ਗੋਲ-ਚੌਕਸ ਖੁੱਲ੍ਹਦੇ
ਹਨ, ਜੋ ਗੌਂਡਲਾ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਲੰਘਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾ
ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਬਰਾਂਡਾ ਇੱਕ ਤਿਕੋਣੀ ਕੁਰਸੀ ਨਾਲ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਬਰਾਂਡੇ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਇਨ
ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਪੈਲਾਡੀਓ ਦੇ ਸੈਨ ਜਾਰਜੀਓ ਮੈਗੀਓਰ ਦੇ ਚਰਚ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ
ਪਿਆਜ਼ਾ ਸੈਨ ਮਾਰਕੋ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੁਲ ਦੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਨੂੰ ਇੰਨਾ
ਰਿਸਕੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਵਿਨਸੈਂਜ਼ੋ ਸਕਾਮੋਜ਼ੀ ਨੇ ਇਸਦੇ ਜਲਦ ਵਿਨਾਸ਼ ਦੀ
ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਲੇਕਿਨ ਪੁਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ਨੂੰ ਵੈਨਿਸ ਵਿੱਚ ਭਵਨਕਲਾ ਦੇ
ਪ੍ਰਤੀਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਕੇ ਕਰੜਾ ਜੁਆਬ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ, ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਚਮਤਕਾਰ
ਅਤੇ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਕਾਲ ਦੀ ਇੱਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਰਿਆਲਟੋ
ਬ੍ਰਿਜ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਸਪੈਨ ਬ੍ਰਿਜ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ, ਇਹ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸਪੋਰਟ ਦੇ
ਹਰੇਕ ਸਿਰੇ 'ਤੇ ਐਂਕਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸਦੇ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਚੱਲਣਯੋਗ ਕੇਂਦਰੀ ਭਾਗ
ਵਿੱਚ ਜਿਹੜੇ ਦੋ ਰੈਂਪ ਮਿਲਦੇ ਸਨ, ਉਹ ਉੱਚੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਲੰਘਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ
ਦੇਣ ਲਈ ਉੱਚੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਪੰਦਰਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅੱਧ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲ ਦੇ
ਕਿਨਾਰੇ ਦੁਕਾਨਾਂ ਦੇ ਕਿਰਾਏ ਨੇ ਰਾਜ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਆਮਦਨੀ ਲਿਆਂਦੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਪੁਲ ਨੂੰ
ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਮੌਜੂਦਾ ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਅਸਥਿਰ
ਸਥਿਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਲੱਗ ਗਏ ਸਨ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਫੰਡ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ
ਆਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਾਟਰੀ ਦੀ ਇੱਕ ਪਰਿਵਰਤਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਨਵਾਂ ਪੱਥਰ ਦਾ ਪੁਲ
ਇੰਨ-ਬਿੰਨ ਪੁਰਾਣੇ ਲੱਕੜ ਪੁਲ ਦੀ ਹੀ ਨਕਲ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ 1591
ਈ: ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕ੍ਰਾਸਿੰਗ ਪੁਆਇੰਟ ਵਜੋਂ
ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਹ ਪੁਲ 1850 ਈ: ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਨਹਿਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ
ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਥਰਿ ਬਣਤਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਰ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਜਾਣ ਲਈ
ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਲੰਬੇ ਮਾਰਗ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਜਾਂ ਗੌਂਡੋਲਾ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪਾਰ
ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਲੱਕੜ ਦੇ ਪੁਲ ਲਈ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਸਹਿਜੇ
ਹੀ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵੈਨਿਸ ਗਣਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕਿੰਨੀਆਂ
ਜ਼ਿਆਦਾ ਜੀਵੰਤ ਹੋਈਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਰਿਆਲਟੋ ਖੇਤਰ ਵੈਨਿਸ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਵਪਾਰਕ,
ਵਿੱਤੀ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਕੇਂਦਰ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇੱਥੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ
ਬਾਜ਼ਾਰ ਸਥਾਨ ਸਨ। ਸਾਰੇ ਤਿੰਨ ਟਾਪੂਆਂ 'ਤੇ ਰਿਆਲਟੋ ਮਾਰਕੀਟ ਖੇਤਰ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਰਿਆਲਟੋ
ਬ੍ਰਿਜ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ ਕਈ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਵੈਨਿਸ
ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ।
ਮਨੁੱਖਜਾਤੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪੁਲ ਬਣਾ ਰਹੀ
ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਅਤੇ ਡਰਾਇੰਗਾਂ
ਅਤੇ ਫੋਟੋਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਨੋਟ ਕਰਨਾ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ ਕਿ
ਲਗਭਗ ਉਨੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੱਕ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮਹਾਨ ਅਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪੁਲ ਨਦੀਆਂ ਜਾਂ
ਖੱਡਾਂ ਦੇ ਪਾਰ ਪੈਦਲ ਯਾਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ
ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਹਿਰ, ਰਾਜ ਜਾਂ ਸ਼ਾਸਕ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਸਥਾਈਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਰੂਪ
ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ
ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਇੱਕ
ਇਤਾਲਵੀ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਕਲਾਕਾਰ ਵਿਟੋਰ ਕਾਰਪੈਸੀਓ ਦੁਆਰਾ ਪੌਂਟੇ ਡੀ ਰਿਆਲਟੋ ਪੇਂਟਿੰਗ
1496 ਈ: ਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਪੁਲ ਅਜੇ ਵੀ ਲੱਕੜ ਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੀਆਂ
ਅਨੇਕਾਂ ਫਿਲਮਾਂ, ਡਰਾਮਿਆਂ ਅਤੇ ਟੀਵੀ ਪ੍ਰੌਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ
ਇਲਾਵਾ ਨਾਵਲਾਂ, ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਢੇਰ ਸਾਰੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਤੁਸੀਂ ਰਿਆਲਟੋ ਪੁਲ ਦਾ
ਜ਼ਿਕਰ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ ਨੇ ਇੱਕ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਵੈਨਿਸ ਦੇ
ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਇਸਨੇ ਮੱਧ ਯੁੱਗ ਅਤੇ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਸਮੇਂ
ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਲਈ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਦੀਆਂ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਦੁਕਾਨਾਂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਹਲਚਲ ਵਾਲਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਸੀ। ਅੱਜ,
ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ ਅਜੇ ਵੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੈਲਾਨੀ ਆਕਰਸ਼ਣ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਯਾਦਗਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ
ਸਮਾਨ ਵੇਚਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਿਅਸਤ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਇਸਦੇ ਅਮੀਰ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਵਿਲੱਖਣ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੇ ਨਾਲ, ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕਈ
ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਦਿਲਚਸਪੀ ਅਤੇ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਰਹੇਗਾ। ਅੱਜ, ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ ਵੇਨਿਸ
ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੇਖੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣਿਆ
ਹੋਇਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਵੈਨਿਸ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ
ਦਾ ਹਰ ਸੰਭਵ ਉਪਰਾਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਪ੍ਰਤੀਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ
ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ
ਹੈ। ਵੈਨਿਸ ਕਈ ਸਦੀਆਂ ਤੱਕ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਸਮੁੰਦਰੀ ਗਣਰਾਜ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਨੇ ਇੱਕ
ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਵਪਾਰਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ
ਕੀਤਾ ਸੀ। ਰਿਆਲਟੋ ਦਾ ਬਜ਼ਾਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਸੀ, ਅਤੇ ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ ਗ੍ਰੈਂਡ
ਕੈਨਾਲ ਦੇ ਪਾਰ ਦੇ ਬਜ਼ਾਰ ਨਾਲ ਭੌਤਿਕ ਸੰਬੰਧ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਪੁਲ ਗ੍ਰੈਂਡ ਕੈਨਾਲ ਦੇ
ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਕੜੀ ਸੀ ਅਤੇ
ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਜੀਵਨ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਸੀ। ਵੈਨਿਸ
ਦੀ ਘਟਦੀ ਕਿਸਮਤ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਭੂਮਿਕਾ ਅੱਜ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਬਦਲੀ
ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਰਿਆਲਟੋ ਵਿਖੇ ਮਾਰਕੀਟ ਦਾ ਕੰਮ ਮਹੱਤਵ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਗਿਆ ਹੈ, ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ
ਕੇਂਦਰ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੈਲਾਨੀ ਆਕਰਸ਼ਣ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਵੈਨੀਸ਼ੀਅਨਾਂ ਲਈ ਰਿਆਲਟੋ ਬ੍ਰਿਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਤੀਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ
ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ
ਮਹੱਤਵ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਮੁੱਲ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਰਿਆਲਟੋ ਬਿੱਜ ਨੂੰ
ਦੇਖਣ ਲਈ ਸੂਰਜ ਉੱਗਦਿਆਂ ਹੀ ਭੀੜ ਜਮਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਛਿਪਣੀ ਬਾਅਦ
ਵੀ ਇੱਥੇ ਬਾਣੀਆਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਜਿੰਨੀ ਰੌਣਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
-ਬਲਰਾਜ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ, ਯੂ. ਕੇ.
No comments:
Post a Comment